ขั้นตอนการทำเปอร์เซ็นต์ข้าวต้น จากข้าวเปลือกสู่ข้าวสารคุณภาพ

เปิดขั้นตอนการทำเปอร์เซ็นต์ข้าวต้น จากข้าวเปลือกสู่ข้าวสารคุณภาพ

เคยสงสัยกันไหมว่า จากข้าวเปลือกที่เราเห็นชาวนาเก็บเกี่ยว จะกลายมาเป็นข้าวสารเม็ดสวยที่เราหุงรับประทานกันได้อย่างไร? และเคยได้ยินคำว่า “เปอร์เซ็นต์ข้าวต้น” กันบ้างไหม? วันนี้เราจะพาไปดูขั้นตอนการแปรรูปข้าวเปลือก และการหาเปอร์เซ็นต์ข้าวต้น ซึ่งเป็นตัวชี้วัดสำคัญของคุณภาพข้าวสารกันครับ

เปอร์เซ็นต์ข้าวต้นคืออะไร?

เปอร์เซ็นต์ข้าวต้น คือ สัดส่วนของข้าวสารที่เป็นข้าวเต็มเมล็ด (ข้าวที่ 1) ที่ได้จากการสีข้าวเปลือก 100 กิโลกรัม เป็นค่าที่บ่งบอกถึงคุณภาพและความสมบูรณ์ของข้าวเปลือก ยิ่งเปอร์เซ็นต์สูง ก็หมายถึงยิ่งมีข้าวเต็มเมล็ดมาก คุณภาพโดยรวมก็จะยิ่งดี

9 ขั้นตอนสู่การเป็นข้าวสาร และการหาเปอร์เซ็นต์ข้าวต้น

1. จ้างข้าว (รับตัวอย่างข้าว) เริ่มต้นจากการนำข้าวเปลือกตัวอย่างมาประมาณ 60% ของปริมาณทั้งหมด หรืออาจจะใช้ในปริมาณที่มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อให้ได้ผลที่แม่นยำ

2. วัดความชื้น ข้าวเปลือกที่ดีควรมีความชื้นไม่เกิน 14% หากมีความชื้นสูงเกินไป จะส่งผลต่อคุณภาพการสี ทำให้เมล็ดข้าวหักง่าย และยังเสี่ยงต่อการเกิดเชื้อราอีกด้วย

3. ชั่งน้ำหนักเริ่มต้น นำข้าวเปลือกตัวอย่างมาชั่งน้ำหนักมาตรฐานที่ 100 กรัม เพื่อใช้เป็นเกณฑ์ในการคำนวณเปอร์เซ็นต์ในขั้นตอนสุดท้าย

4. ตรวจสอบสิ่งเจือปน คัดแยกสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ที่ปนมากับข้าวเปลือก เช่น ฟางข้าว กรวด หิน ดิน หรือเมล็ดวัชพืช หากพบว่ามีสิ่งเจือปนในปริมาณมาก อาจมีการหักน้ำหนักออกประมาณ 1%

5. กะเทาะข้าวกล้อง นำข้าวเปลือกที่คัดแยกสิ่งเจือปนแล้ว เข้าเครื่องกะเทาะเปลือก เพื่อเอาเปลือก (แกลบ) ออก ให้เหลือเพียงข้าวกล้อง

6. คัดข้าวปน ในขั้นตอนนี้ จะมีการคัดแยกเมล็ดข้าวที่ไม่สมบูรณ์ หรือข้าวชนิดอื่นที่ปนเข้ามาออกไป

7. ขัดขาว นำข้าวกล้องที่ได้เข้าสู่กระบวนการขัดขาว เพื่อขัดเอารำข้าวและจมูกข้าวออก จนได้เป็นข้าวสารสีขาวที่เราคุ้นเคยกัน

8. ลงตะแกรงร่อน คัดแยกขนาด นำข้าวสารที่ขัดขาวแล้ว มาผ่านตะแกรงร่อน เพื่อคัดแยกขนาด จะได้ “ข้าวที่ 1” หรือข้าวเต็มเมล็ด (Head Rice) ออกจากข้าวหักหรือปลายข้าว

9. ชั่งน้ำหนักข้าวที่ 1 เพื่อหาเปอร์เซ็นต์ นำข้าวเต็มเมล็ดที่ร่อนได้ในขั้นตอนที่ 8 มาชั่งน้ำหนัก น้ำหนักที่ได้ก็คือ “เปอร์เซ็นต์ข้าวต้น” นั่นเอง เช่น ถ้าชั่งได้ 45 กรัม ก็หมายความว่าข้าวเปลือกตัวอย่างนี้มีเปอร์เซ็นต์ข้าวต้นอยู่ที่ 45%

แล้วน้ำหนักที่หายไป หายไปไหน?

จากข้าวเปลือก 100 กรัม สุดท้ายเหลือเป็นข้าวต้นไม่ถึงครึ่ง หลายคนคงสงสัยว่าน้ำหนักส่วนที่เหลือหายไปกับส่วนไหนบ้าง ซึ่งสามารถจำแนกได้ดังนี้:

• สิ่งเจือปน: ฟาง, กรวด, ดิน ที่คัดออกในตอนแรก
• แกลบ: เปลือกข้าวที่ถูกกะเทาะออก
• รำข้าว: เยื่อหุ้มเมล็ดที่ได้จากการขัดขาว
• ข้าวหัก/ปลายข้าว: ส่วนของเมล็ดข้าวที่แตกหักระหว่างกระบวนการสี
• ข้าวปน/ข้าวอ่อน/ข้าวลีบ: เมล็ดข้าวที่ไม่สมบูรณ์ซึ่งถูกคัดออกไประหว่างขั้นตอนต่างๆ

จะเห็นได้ว่า กว่าจะได้มาซึ่งข้าวสารเม็ดสวยคุณภาพดี ต้องผ่านกระบวนการที่ละเอียดในทุกขั้นตอน และการวัดเปอร์เซ็นต์ข้าวต้นก็เป็นมาตรฐานสำคัญที่ช่วยควบคุมและบ่งบอกถึงคุณภาพของข้าวได้เป็นอย่างดี